تروئیکای اروپا:در حال رسیدن به نقطهای هستیم که توسعه برنامه هستهای ایران کاملا برجام را از هم خواهد گسیخت
تعیین ضرب الاجل برای افزایش فشار بر ایران
گروه سیاسی:سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه در بیانیهای مشترک و با نادیده گرفتن مسئولیتهایی که در اجرای توافق هستهای داشته اند، ادعاهایی را درباره تاثیر اقدامات هستهای ایران بر برجام و مذاکرات احیای برجام در وین مطرح کردند.به نقل از پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه انگلیس، سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه در بیانیهای مشترک پیش از آغاز نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ ، سند قانونی توافق هستهای، مدعی شدند: ایران دو سال است که در حال انجام دادن اقداماتی بیسابقه است و اخیرا حساسترین تخطیها از برجام[توافق هستهای] را سرعت بخشیده است. ایران همچنین نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کاهش داده و باعث شده است جامعه بینالمللی اطلاع کمتری از وضعیت برنامه هستهای ایران داشته باشد. برنامه هستهای ایران هیچگاه به اندازه امروز پیشرفته نبوده است. این توسعه هستهای در حال تضعیف صلح و امنیت بینالمللی و نظام جهانی منع اشاعه تسلیحات هستهای است.این بیانیه میافزاید: فرانسه، آلمان و انگلیس به اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پایبند هستند. ما به طور خستگیناپذیر و با حسن نیت با تمامی شرکایمان در وین در تلاشین توافقی برای حفظ و احیای برجام حاصل کنیم. ایران از توافقاتی که به سختی و پس از هفتهها مذاکرات چالشبرانگیز ایجاد شده بودند، فاصله گرفته است، در حالی که خواستههای بیشینهگرایانه دیگری را مطرح میکند. ما در حال رسیدن به نقطهای هستیم که توسعه برنامه هستهای ایران کاملا برجام را از هم خواهد گسیخت.این سه کشور که تلاش دارند مقصر سازی کنند و توپی که در زمین خودشان است را به زمین ایران بیندازند، همچنین مطرح کردند: در دیپلماسی هنوز کاملا برای ایران باز است تا یک توافق انجام دهد. ایران باید میان فروپاشی برجام و توافقی منصفانه و جامع که به نفع مردم ایران باشد، یکی را انتخاب کند. توسعه مداوم هستهای ایران به معنای این است که ما به سرعت در حال نزدیک شدن به آخر راه هستیم.به گزارش اسکناس،بیانیه این سه کشور اروپایی در حالی مطرح می شود که ایران در پی خروج یک جانبه آمریکا ار توافق هسته ای در سال ۲۰۱۸، یک سال تحمل تحریم های سخت و بدعهدی کشورهای اروپایی در ارائه راهکارهایی عملی برای عادی سازی روابط تجاری با ایران و کاهش تاثیر تحریم ها، اعلام کرد طبق مفاد برجام، طی چند گام تعیین شده در پاسخ به این اقدامات ناقض توافق، از اجرای تعهدات داوطلبانه اش در توافق فاصله می گیرد. این اقدامات شامل نصب سانتریفیوژهای بیشتر و پیش رفته در تاسیسات هسته ای ایران و از سرگیری و افزایش سطح غنی سازی اورانیوم بوده است. پس از روی کار آمدن دولت جو بایدن در سال ۲۰۲۱ در آمریکا و اعلام تصمیم این کشور برای بازگشت به توافق هسته ای، مذاکرات احیای توافق هسته ای در وین در حال برگزاری است. ایران گفته است تنها با هدف رسیدن به توافقی خوب برای لغو کلیه تحریم های غیرقانونی آمریکا در مذاکرات وین مشارکت می کند. دولت آمریکا نیز از آغاز این مذاکرات در ماه مارس بر به کار بردن دیپلماسی برای بازگشت دوجانبه به پایبندی به توافق هسته ای تاکید کرده است در حالیکه این آمریکا بود که به طور یکجانبه از این توافق خارج شد.
تعیین ضربالاجل؛ تاکتیک جدید غرب برای افزایش فشار بر ایران
رویکرد زماندار کردن مذاکرات که بهصورت هماهنگ از سوی سه کشور اروپایی و همچنین در گفتگوهای آژانس با سازمان انرژی اتمی پیگیری میشود، توسط راب مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز در برخی محافل غیررسمی با شرکای واشنگتن مطرح شده است.اخبار واصله حاکی است که طرف غربی مذاکرات وین ـ که بهگفته مذاکرهکننده ارشد کشورمان "هنوز حاضر به آغاز فرایند جدی مذاکرات برای برداشتن تحریمها نشده است" ـ بهرهگیری از اهرم زمان برای افزایش فشار بر ایران را در دستور کار قرار داده است.بر اساس گزارشهای دریافتشده، ضلع غربی مذاکرات وین با توجه به نزدیک بودن پایان سال میلادی بهصورت تلویحی فرجه انتهای دسامبر را بهعنوان فرصت باقیمانده برای دستیابی به توافق مطرح کرده است.این رویکرد که بهصورت هماهنگ از سوی سه کشور اروپایی حاضر در مذاکرات و همچنین در گفتگوهای آژانس با سازمان انرژی اتمی کشورمان پیگیری میشود توسط راب مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز در برخی محافل غیررسمی با شرکای واشنگتن مطرح شده است.بهطور طبیعی آمریکا که بهدنبال خروج غیرقانونی از برجام اکنون عضوی از این موافقتنامه محسوب نمیشود و در مذاکرات نیز حضور ندارد اجازه تعیین چارچوب برای مذاکرات ندارد، علاوه بر این اتخاذ این رویکرد بدون اخذ موافقت سایر طرفهای مذاکره یعنی ایران، چین و روسیه واجد ارزش حقوقی از نقطهنظر تأثیرگذاری بر اصول و مبانی مذاکرات نیست.با توجه به موارد ذکرشده و با فرض آشنایی طرف غربی با اصول حاکم بر مذاکرات، طرح ضربالاجل پایان دسامبر برای حصول توافق در مذاکرات را باید بیشتر بهعنوان یک تاکتیک مذاکراتی برای تشدید فشار بر مذاکرهکنندگان ایران مورد توجه قرار داد و آن را حربهای برای متوجه کردن اتهام وقتکشی به تهران بهمنظور مقصر قلمداد کردن کشورمان در شرایط عدم توافق احتمالی دانست.دستاویز قرار دادن موضوع «زمان» برای تشدید فشار بر ایران در حالی صورت میگیرد که توجه به سازوکار تدارک دیدهشده توسط هیئت مذاکرهکننده ایرانی از ابتدای فرآیند جدید مذاکرات، چه از نقطهنظر ترکیب کارشناسی کامل تیم و چه از نظر ارائه پیشنهادات سازنده بر اساس برجام بهروشنی نشان میدهد که اتفاقاً تمام تلاش ایران بر حصول توافق خوب در سریعترین زمان ممکن معطوف است.نکتهای که اما در این میان نباید از آن غافل بود اینکه؛ گرچه طولانی شدن مذاکرات برای ایران مطلوب نیست، اما تن دادن به عجله برای رسیدن به هر توافقی آن هم زیر فشار تهدید و تحریم قطعاً نامطلوبتر و زیانبارتر است.بهبیان صریحتر؛ مسئله و اولویت اصلی برای تهران «حل مسائل» است و اگر قرار باشد مسائل فیمابین با در نظر گرفتن منافع ملت ایران رفع نشود، قید زمان و تعیین ضربالاجل هیچ موضوعیتی نخواهد داشت،بر این اساس؛ همان گونه که در اعلام موضع علی باقری مذاکرهکننده ارشد کشورمان مورد تأکید قرار گرفت؛ "اگر طرف مقابل اراده جدی و آمادگی عملی برای اجرای همه تعهداتش طبق برجام را داشته باشد، ظرف مدت کوتاهی قادر خواهیم بود که به یک توافق مورد قبول دو طرف برسیم."
مسکو: هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد
«دیمیتری پولیانسکی» معاون نماینده دائم روسیه دیروز (چهارشنبه) در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت سازمان ملل تأکید کرد که تلاشها برای به تصویر کشیدن برجام بعنوان یک توافق تاریخ مصرف گذشته را خطرناک و غیرمسئولانه توصیف کرد.بنا بر گزارش خبرگزاری روسی «تاس»، این دیپلمات روس با اشاره به فضاسازیهای اخیر علیه مذاکرات وین و توافق هستهای ایران گفت: «اتهامات مبنی بر این که برجام احتمالاً قدیمی و تاریخ مصرف گذشته شده و به یک به روز رسانی، بسط و غیره نیاز دارد، خطرناک و غیرمسئولانه است. این توافق، توازن منافع به دقت سنجیده شدهای را دارا است و باید به همان شکلی که در سال ۲۰۱۵ به تصویب درآمد و بدون هرگونه حذفیات و افزودنیها اجرا شود».پولیانسکی همچنین گفت: ««نمیتوانیم قبول کنیم که برجام به دلیل «سریع نبودن کافی» روند وین، اهمیت خود را از دست داده است. در حال حاضر، هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد».وی تصریح کرد: «به لطف ساز و کار راستیآزمایی که در این توافق (برجام) پیش بینی شده است، ایران تأییدشده ترین کشور در جهان است که اقداماتش مورد راستیآزمایی قرار گرفته است و همچنین از نظر سیاسی نیز، برجام برای برجستهسازی توانمندی توافق درباره پیچیدهترین موضوعات ارائه شده است».
معاون نماینده دائم روسیه در سازمان ملل همچنین از اعضای شورای امنیت سازمان ملل و دیگر طرفهای مذاکرهکننده در برجام درخواست کرد که از خود «خویشتنداری راهبردی» نشان دهند.
مذاکرات وین با تهدید و تعیین ضربالاجلهای ساختگی به نتیجه نخواهد رسید
در جلسه شورای امنیت که با موضوع برجام برگزار شد، مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل گفت: این که امروز شورای امنیت موضع ثابت خود را که "برجام باید بطور کامل احیاء و اجرا شود" دوباره تکرار کرد مایه دلگرمی است. ما امروز از ارائه پیش شرط یا شرط جدید صحبت نمیکنیم؛ ما از همان شرایط مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ سخن میگوییم.
تخت روانچی تاکید کرد: بدون برآورده شدن کامل این شرایط، برجام برای مردم ایران بیفایده است. ما حدود چهار سال است که به طور کامل از حقوق و مزایای خود تحت برجام محروم شدهایم. برخی دولتها فریبکارانه سعی میکنند اصرار ما بر احیای کامل و قابل راستیآزمایی حقوقمان را به عنوان یک اقدام غیرسازنده و انعطافناپذیر معرفی کنند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل گفت: مذاکرات کنونی وین با تعیین ضربالاجلهای ساختگی، با تهدید و ارعاب، با طرح اتهامات بیاساس یا انتشار اطلاعات نادرست، و یا با انجام فعالیتهای خرابکارانه و اقدامات تروریستی در ایران به نتیجه نخواهد رسید.تخت روانچی تصریح کرد:مذاکرات کنونی وین با سرزنش کردن ایران، با تعیین ضربالاجلهای ساختگی، با تهدید و ارعاب، با طرح اتهامات بیاساس یا انتشار اطلاعات نادرست، و یا با انجام فعالیتهای خرابکارانه و اقدامات تروریستی در ایران، به نتیجه نخواهد رسید بلکه تنها با مشارکت صادقانه و اراده سیاسی واقعی و مبتنی بر حسننیت در مذاکرات، و پایبندی به یک اصل، یعنی اجرای کامل، مؤثر و قابل راستیآزمایی تعهدات همه طرفها تحت برجام، نه چیزی بیشتر و نه چیزی کمتر، با موفقیت پایان خواهد یافت، این عملیترین و آسانترین راهحل در زودترین فرصت میباشد، هیچ راهحل جادویی وجود ندارد.وی بیان کرد:ایران مصمم است تمام تلاش خود را برای احیای برجام، به همان شکلی که بوده است، بهکار بندد، در این راستا، پیشنهادات ما در وین کاملاً منطبق با مفاد برجام و قطعنامه 2231 است. ما اراده سیاسی واقعی، جدیت لازم و تعامل سازنده خود با طرفهای دیگر برای دستیابی به یک توافق خوب در اسرع وقت را ثابت کردهایم، اکنون باید طرفهای دیگر ثابت کنند که واقعاً خواهان پذیرش و اجرای مؤثر و با حسننیت همه تعهدات خود تحت برجام هستند.